Born in 1975 in the city of Grenoble (France). He studied 'Economic Analysis and Policy' (Maîtrise en
Sciences Economiques, Mention Analyse et Politique Economiques) at the Pierre Mendès France
University of Grenoble (UPMF - Grenoble II) and Applied Foreign Languages at the Stendhal
University (Grenoble III).
He has broad and varied professional experience, having worked since 2000 for the private sector,
public authorities - including regional and local bodies - and social partner organisations.
At the European Union level, he has worked as an expert for organisations such as EUROFOUND, the
International Training Centre of the International Labour Organisation (ICT-ILO) and the consultancy
firm ECORYS.
He has a broad knowledge of business issues for both large and small companies. In particular, he has
served as a member of the Board of Directors of the leading telecommunications company in Greece
and is currently co-owner and operational manager of a company in the field of music education. He
has conducted a number of business surveys in various sectors and regions of Greece and Cyprus,
involving extensive visits to companies and production chains, with the aim of delivering actions to
improve their competitive performance and sustainable transformation.
He has also served as a policy advisor to the Hellenic Republic as: a) Coordinator of the National
Growth Strategy of Greece, b) Senior expert to the Ministry of Finance on the reform and governance
of state-owned enterprises and services of general economic interest, c) Policy advisor on international
economic relations and EU affairs (i.e. Greece's integration into the European Semester, National
Reform Programme, Structural Reform Support Programme, cooperation with the OECD). He has been
appointed by the European Commission as a qualified expert for the implementation of structural
reforms in the areas of public enterprise management, SMEs and business environment and labour
market/social cohesion policies.
He is currently Head of the Sustainable Development Observatory of the ENA Institute and Project
Manager of the "FORCE" project on the economic, social and environmental challenges and
opportunities of the Fourth Industrial Revolution [www.enaforce.eu].
During these 25 years of professional experience, he has developed expertise in the following areas:
Sustainable Development - Green & Digital Transition
Corporate sustainability strategic analysis and reporting (from CRS to ESG and CSRD)
Project Management
Public policy and EU affairs
Corporate governance, business strategy and operations, monitoring and evaluation of economic
performance
SME strategy, innovation, productivity, local and regional development, structural competitiveness,
services and industrial policy
Strategic economic sectors: telecommunications, banking, oil refining, conventional and renewable
energy supply
Policies on social inclusion, social and cooperative economics social innovation.
He holds the certification "CSRD & Sustainability Reporting" awarded by the LFCA Academy in April
2024.
He has published more than 60 reports and studies in Greek, English and French. He has been
responsible for the organisation of various European conferences, events and projects. He has
organised, coordinated and animated more than 20 training seminars on a wide range of sectors and
topics.
He speaks Greek and French (mother tongue), English and Spanish and has lived and worked in 4
European countries (France, Greece, Cyprus and Spain).
Adjustment to the new competitive and regulatory environment of enterprises operating in network industries (energy, telecommunications and water supply) - Governance and role of mixed enterprises in oligopolistic markets - Institutional and policy framework of Services of General Economic Interest (SGEI)
Coordinator of the drafting committee of the National Strategy for Sustainable Growth
2030 (2018 – 2019)Project description:
The National Strategy for Sustainable and Fair Growth 2030 was published in July 2018 by
the Greek government. The Strategy has incorporated the conclusions of a broad round of
consultations in Greece and with EU-institutions. The Strategy adopts the holistic way of
planning of the Sustainable Development Objectives (SDGs) and combines the three
dimensions of growth (economic, social and environmental). In May 2019, the Greek
authorities have completed the 1st update of the Strategy. In this updated version, 40 Key
Performance Indicators have been defined for supporting the implementation, monitoring,
evaluation and public awareness of policies. The Strategy puts under implementation the
priorities of the European Commission's Annual Growth Survey such as delivering high-
quality investment, enhancing productivity, promoting inclusive growth, improving
institutional quality and ensuring sound public finances.
In the late 1950s, the German-American economist Richard Musgrave (1910-2007) introduced the term
'merit good' to describe goods that individuals should be able to enjoy regardless of their ability or even
desire to pay for them. A merit good provides more benefits to the individual who enjoys it and to
society as a whole than the individual often realises. Accordingly, the term 'demerit good' describes
goods with a negative social value. In recent years, we have witnessed a rapid global development of
new and renewed 'traditional' demerit goods that significantly undermine the quality of the cultural
sphere. These goods include, among others, online gambling, the widespread dissemination of extreme
and 'raw' violence in video games and audiovisual works, junk food (fast food, energy drinks) and
social media and other online services that encourage addictive behaviour and overconsumption.
Overall, the prevailing mix of merit goods and demerit goods in each society determines the level of
actual well-being of a society and the sustainability of the development model it has chosen. Cultural
activities undoubtedly have elements that make them a "genuine" merit good. Arts institutions such as
theatres, museums, conservatories, dance and film schools, festivals and participatory cultural practices
contribute to the intellectual development, mental health and personal fulfillment of those who engage
with the arts, whether by attending artistic events or by participating in artistic activities. Beyond the
benefits to individuals, cultural institutions stimulate social and economic activity in local
communities, enhancing social capital and sustainable development.
April 2024 /
read more
The contribution of culture & merit goods to sustainable development
Στα τέλη της δεκαετίας 1950, ο γερμανικής καταγωγής Αμερικανός οικονομολόγος Richard Musgrave εισήγαγε τον όρο merit good για να περιγράψει αγαθά τα οποία τα άτομα πρέπει να είναι σε θέση να απολαύσουν ανεξάρτητα με την ικανότητα ή ακόμα και την επιθυμία τους να πληρώνουν γι’ αυτά. Ένα αγαθό αξίας παρουσιάζει περισσότερα οφέλη για το άτομο που το απολαμβάνει και την κοινωνία εν γένει απ’ ό,τι το ίδιο το άτομο συχνά συνειδητοποιεί και υπολογίζει. Κατ’ αντιστοιχία, ο όρος demerit good περιγράφει αγαθά με αρνητική κοινωνική αξία. Τα τελευταία έτη παρατηρούμε διεθνώς και στην Ελλάδα μια ραγδαία ανάπτυξη νέων και ανανεωμένων «παραδοσιακών» αγαθών αρνητικής αξίας που υποβαθμίζουν αισθητά την ποιότητα της πολιτισμικής σφαίρας. Συνολικά, το μείγμα των merit και demerit goods που επικρατεί σε κάθε κοινωνία προσδιορίζει τα επίπεδα πραγματικής ευημερίας μιας κοινωνίας και τη βιωσιμότητα του αναπτυξιακού μοντέλου το οποίο επιλέγει να υιοθετήσει.
At the Future Lab, which took place yesterday, September 27th in Brussels, participants engaged in imaginative exercises to envision the future. The event was all about key trends in the areas of wellbeing, inclusion, sustainability and economic justice. By collectively uncovering the intricate connections between these dimensions, the participants created engaging and plausible scenarios for 2050.
Speech at the conference "Economic Challenges of the Energy Transition in Europe and Greece"
Οι σημερινές συνθήκες κοινωνικής κρίσης με τον παρατεταμένο υψηλό πληθωρισμό σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και τη συσταλτική νομισματική και δημοσιονομική πολιτική επιτάσσουν την επανεξέταση των εργαλείων οικονομικής πολιτικής στα οποία στηρίζεται η ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Οι πολιτικές αυτές δεν είναι ουδέτερες κοινωνικά. Η φορολογία άνθρακα για παράδειγμα επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα παρά το γεγονός ότι η συμμετοχή τους στην κλιματική αλλαγή είναι μικρότερη σε σύγκριση με τα πλουσιότερα στρώματα. Η αύξηση των επιτοκίων και η δημοσιονομική προσαρμογή δυσχεραίνουν παράλληλα την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των λιγότερο εύπορων νοικοκυριών για πράσινες επενδύσεις με στόχο τη μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα και τον περιορισμό του ενεργειακού κόστους. Πολιτικές που προτάσσουν τα δυσπρόσιτα για το μέσο νοικοκυριό ηλεκτρικά Ι.Χ έναντι των βιώσιμων μέσων μαζικής μεταφοράς συνιστούν έναν ακόμα παράγοντα αύξησης των ανισοτήτων. Η δημόσια συζήτηση για τις οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις της μετάβασης στη χώρα μας είναι σχετικά φτωχή και υπολείπεται των αντίστοιχων συζητήσεων σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Δύο είναι οι βασικές κεντρικές προσεγγίσεις σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής για την ενεργειακή και πράσινη μετάβαση:
• Η προσέγγιση που επενδύει πρωτίστως στη λειτουργία των μηχανισμών και στους φορείς της αγοράς
• Η προσέγγιση που δεν εξαντλείται στην αγορά αλλά που επιδιώκει να την πλαισιώσει με δημόσιες πολιτικές για την έγκαιρη και με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης επίτευξη των κλιματικών στόχων.
At the Future Lab, which took place yesterday, September 27th in Brussels, participants engaged in imaginative exercises to envision the future. The event was all about key trends in the areas of wellbeing, inclusion, sustainability and economic justice. By collectively uncovering the intricate connections between these dimensions, the participants created engaging and plausible scenarios for 2050.
Presentation on Naftemporiki TV of the Sustainable Development Observatory' special on the economic challenges of the green transition
July 2023 /
read more
Special Feature of the Sustainable Development Observatory - ENA Institute
ENA’s Sustainable Development Observatory contributes with a special feature to the public debate taking place at the European level on the economic challenges of the green transition, while attempting to answer a number of critical questions:
• “Green Deal Industrial Plan”, “Net-Zero Industry Act”, enlargement of the EU’s “Emissions Trading Scheme”, “New Strategy for Sustainable Finance”: Europe is multiplying initiatives to accelerate the green transition in the economy and the corporate sector. What are the objectives of these policies and what changes will they drive in the economy, business and employment?
• In particular, how is the ‘investment gap’, which is emerging as a central issue of the green transition in Europe and the world, to be addressed? To what extent can the state fill this gap in a period of fiscal and monetary policy retrenchment? How can a fair and sustainable distribution of the costs of the transition between the state, businesses, regions and households be ensured?
• Can Greece and the countries of Southern Europe cope with the challenges and opportunities arising from the climate transition or will European policies on the contrary further increase intra-European inequalities? Do lower income groups and small and medium-sized enterprises have equal opportunities to participate in the green transition? How can climate inequalities be addressed?
• What are the different approaches to the role of the state and economic policy in supporting the green transition? Is it reasonable to hope that the green transition can rely solely on market mechanisms (carbon pricing, investment incentives, etc.) to initiate timely, adequate and socially just transformations that reverse decades of embedded production and consumption patterns? What role can long-term sustainable development planning, green industrial policy and public development agencies play? What are the findings of research on the effectiveness of the various approaches and their overall distributional socioeconomic and regional impacts?
The working paper by ENA Research Associate, Antigoni Voulgaraki, on “Energy and Green Transition in Europe and the Challenge of Finding Resources” presents recent EU legislative initiatives for the development of green technologies and the greening of industry, focusing on the Green Deal Industrial Plan. In this context, it examines critical aspects of the European authorities’ approach to the funding gap for these policies and, in particular, for those countries with limited budgetary and investment capacities, such as Greece, which question their ability to address the various challenges and growth opportunities of the green transition.
In the same direction, New Economics Foundation Senior Policy Officer, Sebastian Mang, presents in an interview with ENA the conclusions and recommendations of his report on Green Industrial Policy in the EU. The NEF researcher explains the essential differences between EU and US policy in the field of green industrial policy, makes proposals for upgrading industrial policy in Europe with a focus on its environmental and social impact, and points out the need to redesign macroeconomic and industrial policy in the EU so that the member states of the European periphery participate on an equal footing in the relevant policies.
ENA’s research associate Elena Dima, presents in her working paper “Integrating Sustainability into the Financial Policy of the EU through Regulatory and Accounting Frameworks” the complex EU Sustainable Finance framework and the numerous profound changes it will entail in the functioning of businesses, the financial sector and fiscal policy authorities. These changes affect both the way European businesses operate, which are required to integrate the EU’s green transition objectives in a much more structured and rigorous way, and financial actors, who are required to direct their resources towards green investments according to strict criteria and standards. This framework also introduces significant changes in the design and implementation of fiscal and monetary policy. Following the ENA workshop on the new EU ESG framework, the document offers a synthesised and comprehensive overview of these complex and important policies that aspire to change business and the economy in Europe.
In an interview, Economist Olivier Vardakoulias (CAN Europe) answers all the questions of the special, drawing on his long professional and scientific experience at European level on climate and environmental issues, and conveys the work and views expressed in the European public sphere regarding a number of critical aspects of the green transition. In this context, issues such as the division of roles and responsibilities between state and market, the bridging of the investment gap and the overall perspectives and proposals for accelerating a just green transition in Greece are addressed.
Finally, the study by Yannis Eustathopoulos, Coordinator of the Sustainable Development Observatory, “Objectives, priorities and policies of the energy transition in Europe and Greece”, which opened the discussion in 2022, provides a critical analysis of the dominant international approaches and policy proposals for supporting the green transition, which over-rely on market-based tools such as carbon pricing (e.g., carbon tax, emissions trading schemes) and sustainable financing (e.g., green bonds). In this context, a set of policy alternatives is presented that integrate carbon taxation and sustainable finance into a holistic approach to green economic policy, which assigns a primary role to long-term public development planning and the use of a broader instruments and actors.
July 2023 /
read more
Climate Adaptation & Resilience of the Greek Economy: Sectoral & Local Dimensions
Τις τομεακές και τοπικές προκλήσεις της προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα ανέδειξε η εκδήλωση του Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΠΒΑ) που έλαβε χώρα στο Impact Hub την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου.
Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάστηκαν τα βασικά συμπεράσματα και οι προτάσεις πολιτικής των πρόσφατων δημοσιεύσεων του ΠΒΑ για τους τομείς της Γεωργίας, του Τουρισμού, της Υγείας και της Πολιτικής Προστασίας οι οποίες τροφοδότησαν τη συζήτηση που ακολούθησε στη στρογγυλή τράπεζα με τη συμμετοχή των Δημάρχων Λαρισαίων και Νισύρου, Απόστολου Καλογιάννη και Χριστοφή Κορωναίου, της Ελισάβετ Γεωργιάδου, Γενικής Διευθύντριας της ΔΕΥΑ Ρεθύμνου – Σύμβουλο Ανάπτυξης της Ένωσης ΔΕΥΑ (ΕΔΕΥΑ), του Δημήτριου Μπιλάλη, Καθηγητή Βιολογικής Γεωργίας Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, της Θεοδότας Νάντσου, επικεφαλής πολιτικής στη WWF Ελλάς και του Ιωάννη Σπιλάνη, Καθηγητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αιγαίου.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, ο συντονιστής του Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΝΑ, Γιάννης Ευσταθόπουλος, υπογράμμισε ότι η νέα κλιματική κανονικότητα καθιστά αναπόφευκτη την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Οι κλιματικές εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι το μείζον ερώτημα δεν είναι αν θα πρέπει να προσαρμοστούμε αλλά ποιος είναι ο καταλληλότερος τρόπος για να το κάνουμε, αποφεύγοντας παράλληλα λανθασμένες και μη αποτελεσματικές στρατηγικές προσαρμογής (maladaptation).
Η μεγαλύτερη έκθεση ορισμένων περιοχών σε φυσικές καταστροφές (π.χ. πλημμύρες, ξηρασία, πυρκαγιές) ή και στις μακροχρόνιες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. ερημοποίηση, ανυδρία, υποβάθμιση υδάτων, άνοδος στάθμης της θάλασσας, υποβάθμιση ατμόσφαιρας και συνθηκών διαβίωσης στις αστικές περιοχές) εγκυμονεί ποικίλους κινδύνους: περιβαλλοντικούς κινδύνους (πχ υποβάθμιση οικοσυστημικών υπηρεσιών), κινδύνους για την ασφάλεια των πολιτών και των εργαζομένων, κινδύνους για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη λειτουργία βασικών υποδομών, απειλές για την ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία του πληθυσμού (πχ υποβάθμιση τοπικών συνθηκών και μείωση απόδοσης τομέων της οικονομίας όπως ο τουρισμός, η αγροτική οικονομία, κλπ.) αλλά και για τη δημοσιονομική σταθερότητα (πχ κόστος αποζημιώσεων και αποκατάστασης ζημιών, μείωση δημόσιων εσόδων).
Εντούτοις, και όπως υπογραμμίστηκε στις αποφάσεις της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2022 (COP27), μεγάλος αριθμός χωρών, και κυρίως οι λιγότερο ανεπτυγμένες (και πιο τρωτές χώρες) δεν έχουν ακόμα εκπονήσει ή υλοποιήσει στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Ακόμα όμως και στις χώρες που διαθέτουν στρατηγική (μεταξύ άλλων και η Ελλάδα), η πρόοδος που σημειώνεται είναι συχνά πολύ μικρή και υπολείπεται αισθητά των προκλήσεων που θέτουν οι φυσικές εξελίξεις, ειδικά στις περιοχές και χώρες με υψηλότερη τρωτότητα όπως η Μεσόγειος, όπου ανήκει και η Ελλάδα.
Στο πλαίσιο αυτό επισημάνθηκε ότι η πρόκληση της προσαρμογής συνιστά και ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής. Και αυτό επειδή ο βαθμός έκθεσης στους κλιματικούς κινδύνους είναι άνισα κατανεμημένος τόσο χωρικά -βλ. τρωτές περιοχές λόγω φυσικής θέσης- όσο και κοινωνικά με αποτέλεσμα οι αδύναμες κοινωνικές ομάδες και τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα να είναι πιο ευάλωτα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Κλείνοντας, ο συντονιστής του Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΝΑ υπογράμμισε ότι η ενίσχυση των δράσεων προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν πρέπει να προσλαμβάνεται αντιπαραθετικά με τον στόχο του μετριασμού της. Αντιθέτως, η προσαρμογή συνιστά συμπληρωματικό πυλώνα των πολιτικών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ο μετριασμός στοχεύει στο «να αποφεύγεται το μη διαχειρίσιμο» και η προσαρμογή στο «να γίνεται εφικτή η διαχείριση του αναπόφευκτου».
Goals, Priorities & Policies for the Energy Transition in Europe & Greece
Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής συγκαταλέγεται αδιαμφισβήτητα μεταξύ των κορυφαίων προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η παγκόσμια κοινότητα. Τόσο ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής όσο και οι δράσεις για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της και την προστασία και αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος απαιτούν την ολοκλήρωση δομικών μετασχηματισμών στην οικονομία, τόσο από την πλευρά της παραγωγής όσο και της κατανάλωσης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναδειχθεί σε ηγετική δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο σ’ αυτή την κρίσιμη προσπάθεια. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία φιλοδοξεί να μετατρέψει την Ευρώπη στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο μέχρι το 2050. Η Πράσινη Συμφωνία αποτελεί ένα σχέδιο με ολιστικό χαρακτήρα το οποίο καλύπτει ένα ευρύ φάσμα πεδίων πολιτικής. Η εκπλήρωση των στόχων της Συμφωνίας προϋποθέτει εντούτοις την υλοποίηση ενός όγκου επενδύσεων που αναγνωρισμένα υπερβαίνει τις δυνατότητες χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού. Η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης ανάγεται συνεπώς σε ένα ζήτημα μείζονος σημασίας για τους αρμόδιους φορείς σχεδιασμού και άσκησης της οικονομικής πολιτικής και της πολιτικής για την ανάπτυξη εν γένει. Στο πλαίσιο αυτό, διάφορες προτάσεις έχουν απασχολήσει τη δημόσια συζήτηση σε διεθνές επίπεδο όπως η θέσπιση παγκόσμιου φόρου στον άνθρακα, η εφαρμογή πράσινης νομισματικής πολιτικής, η ανάπτυξη βιώσιμων επενδυτικών προϊόντων και η αναθεώρηση των κανόνων δημοσιονομικής πολιτικής και ανταγωνισμού προκειμένου να διευκολύνονται οι σχετικές επενδύσεις. Οι απόψεις που διατυπώνονται στην Ελλάδα για τα ανωτέρω θέματα περιορίζονται συχνά στην αναπαραγωγή προτάσεων και απόψεων διεθνών οργανισμών και θεσμών χωρίς να προηγείται πάντα μια προκαταρτική εξέταση των όρων και δυνητικών επιπτώσεών τους.
Το Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΕΝΑ ανοίγει τον φάκελο «Οικονομική Πολιτική & Ενεργειακή Μετάβαση» εξετάζοντας ερωτήματα όπως:
• Ποια είναι η προσέγγιση της Πράσινης Συμφωνίας σε ό,τι αφορά τα οικονομικά της μετάβασης και τις σχετικές χρηματοδοτικές ανάγκες;
• Ποια εργαλεία και πολιτικές προκρίνουν ειδικότερα οι διεθνείς οργανισμοί για την υποστήριξη και χρηματοδότηση της μετάβασης;
• Ποια είναι η συνολική αποτελεσματικότητα αυτών των προσεγγίσεων -με κλιματικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς όρους- με βάση την πρόσφατη διεθνή εμπειρία
• Υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις για την επίτευξη μιας έγκαιρης, αποτελεσματικής και δίκαιης μετάβασης;
Συνολικά, η εξέταση της πρόσφατης διεθνούς αρθρογραφίας και βιβλιογραφίας επιβεβαιώνει ότι η αντιμετώπιση μιας πρωτόγνωρης πρόκλησης όπως η κλιματική αλλαγή, η οποία απαιτεί ριζικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο και σε ένα περιβάλλον μεγάλων και διευρυνόμενων ανισοτήτων, επιτάσσει την κινητοποίηση λύσεων και μέσων που υπερβαίνουν το σύνηθες πλαίσιο άσκησης πολιτικής. Διάφορες εκτιμήσεις και δεδομένα υποδεικνύουν ειδικότερα ότι οι μηχανισμοί της αγοράς αδυνατούν να ανταποκριθούν στις αυξημένες ποσοτικές και ποιοτικές ανάγκες και στη συνθετότητα που χαρακτηρίζει το εγχείρημα της ενεργειακής και κλιματικής μετάβασης. Το γεγονός αυτό όχι μόνο επαναφέρει στο προσκήνιο την έννοια, πρακτική και τα εργαλεία του μακροπρόθεσμου αναπτυξιακού σχεδιασμού αλλά θέτει επιτακτικά και την ανάγκη να αναζητηθούν νέες προσεγγίσεις στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής, ικανών να διασφαλίσουν ταυτόχρονα συνθήκες περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής αποτελεσματικότητας. Ειδικότερα, η εκτίμηση ότι η διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επιτυχή έκβαση της ενεργειακής μετάβασης χαίρει πλέον διευρυμένης αποδοχής. Οι αρμόδιοι φορείς και θεσμοί άσκησης πολιτικής δεν μπορούν συνεπώς να περιορίζονται σε απλές ασκήσεις αξιολόγησης των επιμέρους εναλλακτικών αποκλειστικά με όρους κόστους-οφέλους. Οι σημερινές κοινωνικοοικονομικές συνθήκες -και το ίδιο το εγχείρημα της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης- επαναφέρουν τη χρησιμότητα της πολιτικής οικονομίας.
Στην κατεύθυνση αυτή, το ΕΝΑ -και με στόχο τη συνεισφορά στο δημόσιο διάλογο- καταθέτει μια δέσμη 10+1 προτάσεων πολιτικής και μεταρρυθμίσεων.
Participation to the ENA event:" ESG: The new EU framework (CSRD) & challenges for Greek businesses"
Τα κριτήρια ESG (Environmental, Social and Governance) συμβάλλουν στην αξιολόγηση μιας επιχείρησης σε σχέση με θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Διακυβέρνησης τόσο από τους καταναλωτές και την κοινωνία εν γένει όσο και από τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς και τους επενδυτές. Στην Ευρώπη, μετά την πρώτη οδηγία για τις Μη Χρηματοοικονομικές Αναφορές (Non-Financial Reporting Directive), με βάση την οποία οι μεγάλες εταιρείες όφειλαν να προχωρήσουν στη δημοσίευση σχετικών εκθέσεων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προώθησε νέα οδηγία για την Υποβολή Εκθέσεων Βιωσιμότητας από τις εταιρείες (Corporate Sustainability Reporting Directive – CSRD). Η νέα οδηγία διευρύνει σημαντικά την περίμετρο των άμεσα υπόχρεων επιχειρήσεων και φιλοδοξεί να αναβαθμίσει την αποτύπωση των πολιτικών τους σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης με τυποποιημένα, αιτιολογημένα και πιστοποιημένα έγγραφα πληροφοριών.
Το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ συμβάλλοντας στον σχετικό διάλογο, διοργάνωσε ημερίδα, την Πέμπτη 3 Νοεμβρίου 2022, στο ξενοδοχείο Crowne Plaza Athens για τις πολιτικές ESG και το νέο θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ.
Νοέμβριος 2022 /
read more
Interview to Oikonomikos Tachidromos | Is there a salvation for planet Earth(?)
Κατά τον Συντονιστή στο Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, Γιάννη Ευσταθόπουλο, η Ευρώπη βιώνει μια σειρά από αντιφάσεις στο πεδίο της κλιματικής και ενεργειακής μετάβασης. Διαβάστε τη συνέντευξη εδώ.
Νοέμβριος 2022 /
read more
Για ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο της 4ΒΕ: Βιώσιμο, δίκαιο & ανθεκτικό
Nowadays, the technologies of the 4th Industrial Revolution/4IR [artificial intelligence (AI),
robotics, the Internet of Things (IoT), cloud, augmented reality, 3D printing etc.) are central in the public
debate about the future of the economy, the society and the environment.
At the center of this debate we find the actual and potential crucial contribution of new technologies for achieving the
Sustainable Development Goals (SDGs). A growing number of publications and articles however reveals negative consequences and risks as well as
critical vulnerabilities of new technologies. The weaknesses of the 4IR are often attributed to the prevalence
of an an oligopolistic digital economy model that accumulates considerable technological, financial and market
power.
This policy paper, which summarizes the works and results of the FORCE project, presents the numerous opportunities
and challenges for Europe emerging from the 4IR. These challenges cover a wide range of areas: From the European countries’
digital sovereignty and economic resilience to the opportunities and consequences of new technologies on health, working conditions, employment,
environment and human rights. In this context, a number of proposals are submitted on deepening and broadening the European Union’s current initiatives to
regulate the digital sector, unlocking the potential of new technologies for sustainable development while shaping a human-centric model of the 4th Industrial Revolution.
For a human-centric model of the 4IR: Sustainable, fair & resilient
Οι τεχνολογίες της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης (τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτική, Διαδίκτυο των Πραγμάτων, υπολογιστικό νέφος, επαυξημένη πραγματικότητα, τρισδιάστατη εκτύπωση κ.λπ.) καταλαμβάνουν πλέον κεντρική θέση στις δημόσιες συζητήσεις για το μέλλον της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος και στους σχεδιασμούς των δημόσιων αρχών και διεθνών οργανισμών για την ανάπτυξη.
Στο επίκεντρο αυτών των συζητήσεων βρίσκεται η καθοριστική συμβολή που μπορούν να έχουν οι νέες τεχνολογίες σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που υπηρετούν τους παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Ολοένα και περισσότερες έρευνες καταδεικνύουν, εντούτοις, αρνητικές επιπτώσεις –υφιστάμενες και δυνητικές–, καθώς και κρίσιμα σημεία ευαλωτότητας των νέων τεχνολογιών.
Οι αδυναμίες και οι κίνδυνοι της 4ΒΕ συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την επικράτηση ενός εμπορευματοποιημένου μοντέλου ψηφιακής οικονομίας το οποίο συσσωρεύει –σε υπέρμετρα επίπεδα– τεχνολογική, οικονομική και ολιγοπωλιακή δύναμη.
Το παρόν κείμενο πολιτικής, το οποίο συνοψίζει τις εργασίες του ευρωπαϊκού project FORCE, παρουσιάζει τις πολλαπλές ευκαιρίες και προκλήσεις που ανακύπτουν για την Ευρώπη από την 4ΒΕ. Οι προκλήσεις αυτές εκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα πεδίων: από την ψηφιακή κυριαρχία των ευρωπαϊκών κρατών και την ανθεκτικότητα των οικονομιών, μέχρι τις επιπτώσεις των νέων τεχνολογιών στην υγεία, στις συνθήκες εργασίας, στην απασχόληση, στο περιβάλλον και στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στο πλαίσιο αυτό, κατατίθεται μια σειρά προτάσεων σχετικά με την εμβάθυνση και τον εμπλουτισμό των τρεχουσών πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη ρύθμιση του ψηφιακού τομέα, την απελευθέρωση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών και τη διαμόρφωση ενός ανθρωποκεντρικού μοντέλου της 4ΒΕ.
Signs of a Κ-shaped and uneven recovery of the Greek economy
Ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας το 2ο τρίμηνο του 2021 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2020 οδήγησε σε αναθεώρηση προς τα πάνω των εκτιμήσεων για την εξέλιξη του ΑΕΠ του τρέχοντος έτους, κάτι που αποτυπώνεται και στο Προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2022, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων.
Με σημείο αναφοράς τα στοιχεία του β’ τριμήνου, καλλιεργείται ένα κλίμα ευφορίας σε επίσημους εγχώριους και διεθνείς θεσμούς, καθώς και αναλυτές, που τα θεωρούν πρελούδιο εισόδου της χώρας σε μια ισχυρή επενδυτική και αναπτυξιακή φάση διαρκείας. Στο πλαίσιο αυτό έχει επανέλθει στη δημόσια συζήτηση η ανάκαμψη τύπου «V» ως το βασικό σενάριο εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την υγειονομική κρίση.
Εντούτοις, όπως εξετάζεται στην παρούσα ανάλυση, φαίνεται να κινούμαστε σε μια ανάκαμψη σχήματος «Κ» με τάση εδραίωσης ανισορροπιών και έντασης ανισοτήτων, καθώς μια σειρά από ποιοτικά χαρακτηριστικά και όρια της τρέχουσας δυναμικής της ελληνικής οικονομίας ενδέχεται να αμβλύνουν μεσομακροπρόθεσμα την οικονομική και κοινωνική της βιωσιμότητα και ανθεκτικότητα.
Φορείς με ετερογενή χαρακτηριστικά, όπως τμήματα ερευνών τραπεζών, δημοσιονομικοί θεσμοί και ερευνητικά ινστιτούτα κοινωνικών εταίρων, επισημαίνουν, με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση -και ο καθένας με βάση τη θεματική του εξειδίκευση- μια σειρά από αδυναμίες και κινδύνους, συμβάλλοντας σε μια πιο ολοκληρωμένη αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης και των μελλοντικών προκλήσεων.
Ανεξάρτητα από την ακριβή ένταση της ανάκαμψης το 2021 και το 2022, καταγράφονται σήμερα μια σειρά από δεδομένα και τάσεις που ενέχουν τον κίνδυνο η επόμενη περίοδος να χαρακτηριστεί από ασύμμετρες και άνισες συνθήκες τόσο για την οικονομία όσο και για την κοινωνία. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν:
Capacities & Perspectives of Renewable Hydrogen
Εισαγωγική τοποθέτηση στην Ημερίδα του ΕΝΑ για το πράσινο υδρογόνο στο πλαίσιο του Κύκλου Εκδηλώσεων "Τεχνολογία & Κοινωνικές Ανάγκες σε συνθήκες Ψηφιακής και Κλιματικής Μετάβασης", 18/1/2021.
H ανθεκτικότητα εξελίσσεται σήμερα σε σημείο αναφοράς των συζητήσεων και των προτάσεων για την ανάκαμψη της οικονομίας (βλ. σχέδιο για την ευρωπαϊκή ανάκαμψη/NextGenerationEU) με στόχο την αντιμετώπιση απρόβλεπτων και πολλαπλών κρίσεων κλιματικής, υγειονομικής, γεωπολιτικής, τεχνολογικής ή άλλης φύσης (π.χ. κυβερνοκρίσεις). Οι αρχές και τα προοδευτικά εφαρμοσμένα παραδείγματα της βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης, σε συνδυασμό με τη χρήση των τεχνολογιών της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, αποτελούν την πιο άμεση και αποτελεσματική οδό για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, καθώς δύνανται να προσδώσουν οικονομική σταθερότητα, να διασφαλίσουν συνθήκες διευρυμένης κοινωνικής ευημερίας, να μειώσουν το βαθμό έκθεσης σε εξωτερικούς κινδύνους και να απελευθερώσουν σημαντικούς πόρους για την υποστήριξη επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων απασχόλησης και τη χρηματοδότηση σύγχρονων κοινωνικών υποδομών.
Στο πλαίσιο αυτό, το Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ παρουσιάζει και αναλύει μέσω της HuffPost τα δεδομένα σε τέσσερις κεντρικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, αναδεικνύει διλήμματα και ανταγωνιστικές προσεγγίσεις και καταθέτει σχετικές προτάσεις με στόχο τη σύζευξη βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και κοινωνικής ευημερίας.
Στο αφιέρωμα «Για μια βιώσιμη, δίκαιη & ανθεκτική οικονομία στη μετα-covid19 εποχή: Δεδομένα, διλήμματα και προτάσεις» εξετάζονται οι περιπτώσεις του Τουρισμού (Ι), του Αγροδιατροφικού τομέα (ΙΙ), της Ενέργειας (ΙΙΙ) και της Ψηφιακής οικονομίας (IV).
Διαβάστε τα άρθρα του αφιερώματος:
• Η συμβολή και το μέλλον της ψηφιακής οικονομίας στη μετα-covid19 εποχή
• Η συμβολή και το μέλλον του τουρισμού
• Η συμβολή και το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα
• Η συμβολή και το μέλλον του ενεργειακού τομέα
Business-as-usual or opportunity for fostering socio-ecological transition?
The economic impact of the pandemic has revived the discussion on bailouts of distressed firms whose solvency is at risk.
To date, interventions by public authorities have focused on maintaining adequate liquidity levels in the business sector through guarantees, loans, moratorium of obligations and postponement of insolvency proceedings. Both European countries and the US, however, have already completed bailouts, which comprise equity capital injection, mainly in the air transport sector.
These individual cases are considered to be early signs of an expected increase of companies that will need capital support during next months. Many analysts foresee the necessity to inject significant financial resources in order to prevent the risks of a major solvency crisis leading to mass bankruptcies.
Overall, two competing approaches of bailouts can be distinguished in the public discussion:
• The “business-as-usual approach” advocates a short-term and neutral intervention of the state in companies based on the experience of the recapitalisation of financial institutions during the financial crisis of 2008-2009
• The “progressive approach” sets clear criteria and conditionalities. Current circumstances are considered as an opportunity for public authorities to actively support and monitor the socio-ecological transformation of businesses into resilient, sustainable and knowledge-intensive activities.
* Paper presented at the 26th Annual Conference on Alternative Economic Policy in Europe “A post-COVID 19 global-local agenda for a socio-ecological transformation of Europe”, EuroMemo Group, 23 September 2020.
The gradual lifting of the lockdown restrictions have fueled an interesting discussion on the
“day after” the pandemic regarding the role of the sustainable development agenda. “Back
to normality or an opportunity to move towards a sustainable future?” is therefore a key
dilemma for the post-Covid19 era. This report attempts to answer a series of key-questions:
• What are the scenarios for the “day-after” in Europe and Greece in a critical period for
the economy, society and environment?
• What are the priorities for the recovery plan of Greece in order to enhance the
sustainability, resilience and added-value of the economy?
• How can sectors such as energy, tourism, agriculture, the circular economy, networks,
manufacturing, the digital economy and the welfare state adapt to new needs and
priorities?
Post-pandemic Scenarios & Policies for Economic Recovery
Η σταδιακή άρση των υγειονομικών περιορισμών και η επανεκκίνηση της οικονομίας έχουν
τροφοδοτήσει μια πλούσια συζήτηση σε διεθνές επίπεδο για την «επόμενη μέρα» με
αντικείμενο τον σχεδιασμό των πολιτικών ανάκαμψης της οικονομίας και τον ρόλο της
ατζέντας βιώσιμης ανάπτυξης. Το Παρατηρητήριο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ινστιτούτου
Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ ανοίγει το δημόσιο διάλογο για το μετασχηματισμό της
ελληνικής οικονομίας με βάση τα διδάγματα της κρίσης του κορονοϊού, δημοσιεύοντας την
έκθεση «Σενάρια & Πολιτικές Ανάκαμψης της Οικονομίας στη μετά-Covid19 εποχή». Στο
πλαίσιο αυτό, η έκθεση επιχειρεί να απαντήσει σε μια σειρά κρίσιμων ερωτημάτων:
• Ποια είναι τα βασικά σενάρια για την «επόμενη μέρα» στην Ευρώπη και την Ελλάδα
σε μια κρίσιμη συγκυρία για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον;
• Ποιες είναι οι κατευθύνσεις για ένα σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας με
μετασχηματισμό της προς βιώσιμες, ανθεκτικές και υψηλής προστιθέμενης αξίας
δραστηριότητες;
• Πώς μπορούν να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες Ενέργεια, Τουρισμός, Γεωργία,
Δίκτυα, Μεταποίηση, Ψηφιακή οικονομία, Κράτος πρόνοιας, Κυκλική οικονομία;
Συντάκτης & Συντονιστής Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης ΕΝΑ: Γιάννης
Ευσταθόπουλος
This policy paper proceeds to a review of analyses and articles
on the causes and features of the Covid-19 crisis, as well as on the proposals
submitted to address it. Overall, three main approaches can be distinguished:
• the Covid-19 crisis is an external shock of temporary nature
• the Covid-19 crisis is an accelerator of structural weaknesses arising
from economic, productive and financial globalization
• the Covid-19 crisis is the symptom of a much deeper ecosystemic crisis
Economic approaches & Dimensions of the Covid-19 Crisis
Η παρούσα ανάλυση επιχειρεί μια αποτύπωση των απόψεων που έχουν διατυπωθεί
στη δημόσια σφαίρα για τις αιτίες και τα χαρακτηριστικά της κρίσης
του Covid-19 καθώς και για τις προτάσεις που κατατίθενται για την αντιμετώπισή της.
Η επισκόπηση της διεθνούς αρθρογραφίας και βιβλιογραφίας αναδεικνύει τρεις βασικές
προσεγγίσεις:
• η κρίση του Covid-19 ως μια εξωτερική διαταραχή με συγκυριακό χαρακτήρα
• η κρίση του Covid-19 ως «επιταχυντής» μιας δομικής κρίσης της παγκοσμιοποίησης
• η κρίση του Covid-19 ως μια βαθύτερη κρίση οικοσυστημικού χαρακτήρα
The renewed interest for the qualitative dimensions of growth makes holistic and 'beyond-GDP' approaches more relevant than ever.
This concern arises from the increase of the frequency, scale and intensity of natural disasters, the widening of social inequalities
and the contradictions between economic growth and well-being. This working paper provides an overview of the public debate, of the
international policy-making experience and of the literature regarding the concepts of well-being, sustainability (economic, social
and environmental) and resilience. First, we proceed with a presentation of the above concepts. Secondly, we provide a timeline with
the key-events and developments of the last decade concerning well-being and sustainability as well as a list of best practices regarding
their integration in policy making. The third section continues with a review of international literature focusing on key-messages, findings
and policy proposals directly related to the specific features of the current economic, social and environmental context. Based on the above,
a set of proposals is submitted in the final section in order to contribute to the implementation of policies addressing structural and institutional
weaknesses and the limitations -in terms of speed, scale, scope and quality- of current actions for the transition to a new sustainable and fair development model.
From Economic Growth to Sustainability and Well-being
Το ανανεωμένο ενδιαφέρον στη διεθνή και εγχώρια δημόσια σφαίρα για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά
της ανάπτυξης καθιστά εκ νέου επίκαιρες τις ολιστικές και «πέραν-του-ΑΕΠ» προσεγγίσεις.
Το ενδιαφέρον αυτό ανακύπτει από την όξυνση της συχνότητας, της κλίμακας και της έντασης των φυσικών καταστροφών,
τη διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και τις αντιφάσεις που καταγράφονται μεταξύ οικονομικής μεγέθυνσης
και κοινωνικής ευημερίας σε παγκόσμια κλίμακα. Αντικείμενο του κειμένου εργασίας αποτελεί η συνοπτική παρουσίαση της
δημόσιας συζήτησης και διεθνούς εμπειρίας άσκησης πολιτικής με επίκεντρο τις έννοιες της ευημερίας (well-being)
και της βιωσιμότητας (οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής). Αρχικά επιχειρείται μια σύντομη αποσαφήνιση
των παραπάνω εννοιών και των μεταξύ τους σχέσεων. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται ένα χρονικό με εμβληματικά γεγονότα
της τελευταίας δεκαετίας στο εν λόγω πεδίο. Στην ίδια ενότητα παρουσιάζονται επίσης καλές πρακτικές ενσωμάτωσης
της ευημερίας και της βιωσιμότητας σε επίπεδο άσκησης πολιτικής. Ακολουθεί, σε τρίτο στάδιο, μια συνοπτική επισκόπηση
της διεθνούς βιβλιογραφίας, στην οποία παρατίθενται ευρήματα, διαπιστώσεις και προτάσεις με αυξημένο ενδιαφέρον
στο πλαίσιο της τρέχουσας εγχώριας και διεθνούς πολιτικής και οικονομικής συγκυρίας. Τέλος, στην τελευταία ενότητα
διατυπώνονται προτάσεις άσκησης πολιτικής, με στόχο την υπέρβαση των αδυναμιών που καταγράφονται σήμερα σε ό,τι αφορά
την ταχύτητα, την κλίμακα και το εύρος των διαδικασιών μετάβασης σε ένα νέο βιώσιμο και δίκαιο αναπτυξιακό υπόδειγμα.
Small & Medium Enterprises as drivers of sustainable growth and development
Η δημόσια συζήτηση βρίθει αναφορών για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜμΕ), τη σημασία τους
για την απασχόληση, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομία. Όμως για ποιες ΜμΕ μιλάμε
ακριβώς; Και για ποιες πολιτικές; Αρκούν οι οριζόντιες παρεμβάσεις ή απαιτούνται πιο ολιστικές και
στοχευμένες πολιτικές προκειμένου οι ΜμΕ να μπορέσουν πραγματικά να διαδραματίσουν
ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου βιώσιμης και συμπεριληπτικής
ανάπτυξης; Ποιες είναι οι προτεραιότητες, μεταρρυθμίσεις και πολιτικές για τις ΜμΕ της Εθνικής
Στρατηγικής για τη Βιώσιμη και Δίκαιη Ανάπτυξη 2030;
Public and Private Broadcasting in the 21th century: Past, Current situation & Future Challenges
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η τηλεόραση, τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική, βρέθηκε επανειλημμένα στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης.
Το θέμα έχει προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις για το ρόλο και τη λειτουργία τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών καναλιών. Την ίδια στιγμή, ο χώρος των ΜΜΕ εν γένει και της τηλεόρασης ειδικότερα, υφίσταται, σε διεθνές επίπεδο, ραγδαίους και ριζικούς τεχνολογικούς και οικονομικούς μετασχηματισμούς, που επηρεάζουν καταλυτικά το εσωτερικό και εξωτερικό της περιβάλλον.
Nationalisation - Privatisation: beyond the «either/or» dilemma. Towards the emergence of mixed regulation patterns?
Σε συνθήκες απελευθέρωσης αγορών, είναι εφικτή η πρόσβαση όλων των πολιτών σε σύγχρονα και ποιοτικά βασικά αγαθά; Πώς διασφαλίζεται το δικαίωμα στην ενέργεια, το νερό, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες; Το κράτος χρειάζεται και μπορεί να συνεχίζει να έχει ρόλο στο πεδίο των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας; Αν ναι, με τι όρους και προϋποθέσεις; Πώς η παραδοσιακή κρατική λειτουργία (μέσω των ΔΕΚΟ) μετασχηματίζεται σε ρυθμιστική παρέμβαση; Ποια είναι τα περιθώρια και τα εργαλεία άσκησης οικονομικής, κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής στη βάση του κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου των Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ); Πώς μπορούν να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες και τα πλεονεκτήματα μεικτών σχημάτων και νέων συνεργατικών μορφών επιχειρηματικής δράσης;
The dilemma of the tourist industry: in search of a balanced development
Παρά το εύλογο κλίμα ευφορίας για τα διαδοχικά ρεκόρ αφίξεων τουριστών στην Ελλάδα, οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην κορύφωση της φετινής σεζόν, σε συγκεκριμένα τουριστικά θέρετρα, προκάλεσαν έναν δικαιολογημένο προβληματισμό για το μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης της χώρας σε οικονομικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό, αλλά και αξιακό επίπεδο.
H συζήτηση για τον τουρισμό εντάσσεται στον συνολικότερο προβληματισμό σχετικά με το πολυσυζητημένο κορυφαίο ζήτημα του νέου, και ριζικά διαφορετικού από τα προηγούμενα, αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας.
Υφίστανται σαφώς μοντέλα με ριζικά διαφοροποιημένα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο. Η αντιπαραβολή των μοντέλων δεν υποστηρίζει μια πλήρη επικράτηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού έναντι του μαζικού. Αντίθετα, αναζητά μια μεταξύ τους ισορροπία, στη βάση της συμπληρωματικότητάς τους, καθώς και τον εκλεπτυσμό του μαζικού τουρισμού, με σαφή οριοθέτηση ή και κατάργηση των πιο επιθετικών μορφών του.
DEUXIEME COLLOQUE INTERNATIONAL DU LM-DP «SERVICE(S) PUBLIC(S) EN MEDITERRANEE», 19 & 20 OCTOBRE 2017, ATHENES
Intervention à la Table ronde III: «L’exemple d’un service public en Méditerranée: l’eau et sa gestion»
Πώς σχεδιάζουμε, εφαρμόζουμε και αξιολογούμε μια δημόσια πολιτική; Με ποιους δείκτες και στόχους παρακολουθούμε την υλοποίησή της; Πώς τίθενται οι προτεραιότητες και με ποια κριτήρια; Μεταξύ ποιων εναλλακτικών σεναρίων επιλέγουμε; Πώς υπερβαίνουμε ενδεχόμενες εμπλοκές ή προβλήματα στο κομβικό, για μια δημόσια πολιτική, στάδιο της εφαρμογής της;
Σε αυτά και πολλά ακόμα κρίσιμα ερωτήματα καλείται να απαντήσει ο Συνοπτικός Οδηγός Δημόσιας Πολιτικής. Πρόκειται για ένα κείμενο συμβολής σε έναν ανοιχτό διάλογο για τις διαδικασίες με τις οποίες οικοδομούμε και διασφαλίζουμε εν τέλει τον δημόσιο χαρακτήρα της πολιτικής. Έναν διάλογο που στη χώρα μας ενίοτε διακρίνεται από στρεβλώσεις, παρανοήσεις και εντάσεις που θέτουν εν κινδύνω μια εμβληματική για τις δημόσιες πολιτικές έννοια: Την εμπιστοσύνη και συγκεκριμένα των πολιτών προς τους κρατικούς φορείς σχεδιασμού και υλοποίησης δημοσίων πολιτικών.
Η αντιπαράθεση στη δημόσια σφαίρα σχετικά με το ζήτημα της «αριστείας» οριοθετείται στη βάση ενός διπόλου απόλυτα θετικής ή απόλυτα αρνητικής στάσης απέναντί στην εν λόγω έννοια. Αν και η αντιπαράθεση αυτή επικεντρώνεται, στην παρούσα συγκυρία, στον χώρο της Παιδείας, η δημόσια συζήτηση για την αριστεία ενέχει συνολικότερες προεκτάσεις που αγγίζουν, μεταξύ άλλων, την οικονομία και την αγορά εργασίας αλλά και τη λειτουργία και τον ρόλο του δημοσίου τομέα.
Η αριστεία οφείλει να εγγραφεί στη συνείδηση των πολιτών αλλά και στην καθημερινότητά τους ως μια διττή έννοια με κοινό στοιχείο τη συλλογικότητα:
* μια έννοια και πρακτική που αυξάνει την συλλογική χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημοσίου τομέα
* μια έννοια συλλογική και συμπεριληπτική ως προς τους μηχανισμούς ανάπτυξης της που στηρίζεται στη συνεργασία, τη συμπληρωματικότητα και την συμμετοχικότητα.
